Czym są parestezje? Odpowiadamy!

Parestezje to termin medyczny, który określa nieprawidłowe odczucia w skórze, takie jak mrowienie, drętwienie, pieczenie lub swędzenie. Chociaż parestezje są często błędnie uznawane za błahe, mogą być objawem różnych schorzeń, zarówno tymczasowych, jak i przewlekłych. W tym artykule wyjaśniamy, czym są parestezje, jakie są ich przyczyny, objawy oraz jak sobie z nimi radzić.

Co to są parestezje?

Parestezje to odczucia, które pojawiają się w skórze lub w obrębie ciała, często opisane jako mrowienie, drętwienie, pieczenie, uczucie „gęsiej skórki” lub „opuchnięcia”. Często są one wynikiem podrażnienia nerwów, które przesyłają sygnały z różnych części ciała do mózgu. Chociaż parestezje mogą występować w różnych miejscach na ciele, najczęściej pojawiają się w rękach, stopach, palcach, nogach czy w obrębie twarzy.

Jakie są przyczyny parestezji?

Parestezje mogą mieć wiele różnych przyczyn. W zależności od ich charakteru i lokalizacji, mogą wynikać z:

1. Ucisku na nerwy

Najczęstsza przyczyna parestezji to ucisk na nerw. Może do niego dojść na skutek długotrwałego utrzymywania jednej pozycji, na przykład siedzenia z nogami skrzyżowanymi lub opierania ręki na twardej powierzchni. Tego rodzaju parestezje są zwykle przejściowe i ustępują po zmianie pozycji.

2. Problemy z krążeniem

Zaburzenia krążenia, takie jak miażdżyca, zakrzepica czy choroby serca, mogą prowadzić do niedostatecznego dopływu krwi do kończyn, co skutkuje uczuciem drętwienia lub mrowienia. Tego typu parestezje mogą utrzymywać się dłużej i wymagać leczenia przyczyny podstawowej.

3. Choroby neurologiczne

Parestezje mogą być objawem poważniejszych chorób neurologicznych, takich jak stwardnienie rozsiane, neuropatia cukrzycowa, choroba Parkinsona czy uszkodzenie rdzenia kręgowego. W takich przypadkach mrowienie może być przewlekłe, a jego nasilenie zależy od stopnia uszkodzenia nerwów.

4. Niedobory witaminowe

Brak niektórych witamin, zwłaszcza witamin z grupy B (B1, B12), może prowadzić do uszkodzeń nerwów, co objawia się parestezjami. Niedobór witaminy B12 jest szczególnie często związany z mrowieniem i drętwieniem kończyn.

5. Choroby metaboliczne i autoimmunologiczne

Zaburzenia metaboliczne, takie jak cukrzyca, mogą prowadzić do neuropatii cukrzycowej, która powoduje parestezje w dłoniach i stopach. Z kolei choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń czy reumatoidalne zapalenie stawów, mogą powodować uszkodzenia nerwów i prowadzić do podobnych objawów.

6. Leki i substancje chemiczne

Niektóre leki, takie jak chemioterapia, mogą uszkadzać nerwy, co skutkuje parestezjami. Ponadto nadmierne spożycie alkoholu, narkotyków, czy nawet niektórych leków przeciwbólowych, może powodować objawy mrowienia i drętwienia.

Objawy parestezji

Parestezje objawiają się różnymi doznaniami, w zależności od przyczyny:

• Mrowienie i pieczenie – Często opisywane jako uczucie „gęsiej skórki” lub jakby „chodzenia mrówek” po skórze.
• Drętwienie – Uczucie utraty czucia, często towarzyszy mu uczucie „pełności” w skórze.
• Ból – W przypadku uszkodzenia nerwów lub zaburzeń krążenia, parestezjom mogą towarzyszyć bóle, które mogą przybierać formę palącego lub pulsującego bólu.
• Utrata koordynacji – W zaawansowanych przypadkach uszkodzenia nerwów może dojść do problemów z ruchem lub koordynacją.

Jak leczyć parestezje?

Leczenie parestezji zależy przede wszystkim od ich przyczyny. W przypadku przejściowych parestezji związanych z uciskiem na nerw, wystarczy zmiana pozycji ciała, aby pozbyć się objawów. W przypadku przewlekłych parestezji, związanych z poważniejszymi schorzeniami, leczenie powinno obejmować terapię ukierunkowaną na podstawową chorobę.

1. Leczenie farmakologiczne

W przypadkach neuropatii lub innych schorzeń neurologicznych, lekarz może przepisać leki przeciwbólowe, przeciwzapalne lub leki wspomagające regenerację nerwów, takie jak leki zawierające witaminę B12.

2. Fizjoterapia i masaże

W przypadku parestezji spowodowanych uciskiem na nerw, fizjoterapia i masaże mogą pomóc w rozluźnieniu napiętych mięśni i poprawie krążenia, co przyczynia się do zmniejszenia objawów.

3. Zmiany stylu życia

Osoby z neuropatią cukrzycową lub innymi problemami metabolicznymi powinny dbać o zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną oraz kontrolowanie poziomu cukru we krwi. Również unikanie alkoholu i palenia tytoniu może pomóc w redukcji objawów parestezji.

Kiedy udać się do lekarza?

Parestezje, które pojawiają się nagle i są związane z utratą czucia, bólem, osłabieniem mięśni lub trudnościami w poruszaniu się, mogą być objawem poważniejszych problemów zdrowotnych. W takim przypadku warto niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Zdecydowanie należy udać się do specjalisty, jeśli parestezje utrzymują się przez długi czas lub pojawiają się bez wyraźnej przyczyny.

Podsumowanie

Parestezje to nieprawidłowe odczucia w skórze, które mogą występować z wielu powodów, od przejściowego ucisku na nerw po poważniejsze schorzenia neurologiczne. Choć często są to objawy chwilowe, w przypadku ich przewlekłości lub towarzyszących im innych objawów, warto skonsultować się z lekarzem, aby znaleźć przyczynę i rozpocząć odpowiednie leczenie.